کتاب حقوق جزای اختصاصی ارشد و دکتری

حقوق جزايي يا حقوق كيفري يكي از انواع گروه حقوق عمومي است كه از لحاظ ضمانت اجرا به نظر خشن‌ترين نوع از انواع گرايش‌هاي حقوق است؛ وليكن در همين دستة به ظاهر خشن مفاهيمي چون تفسير به نفع متهم، ممنوعيت شكنجه، حق سكونت متهم، اصل شخصي بودن كيفر و اصولي از اين دست به چشم مي‌خورد كه مداقه در كنه آنها، حقوق جزا را از هر شعر و اثر هنرمندانه‌اي لطيف‌تر و نتيجه‌بخش‌تر مي‌سازد.

اهميت حقوق جزايي سبب شده است كه مطالعه آن در دانشكده‌هاي حقوق علاوه بر تدريس و تعلم بسياري از واحدهاي درسي جزايي، در مقطع كارشناسي­ارشد و دكتري در گرايشي تحت عنوان حقوق جزا و جرم‌شناسي تداوم يابد و جاذبه‌هاي اين مطالعات سبب شده كه بسياري از دانشجويان به مطالعه در اين زمينه چه براي اندوخته علمي صرف دانش براي دانش‌ و چه براي استفاده از دانسته‌ها براي آزمون‌هاي كارشناسی ارشد و دكتري و آزمون‌هاي مشاغل حقوقي چون وكالت، سردفتري و قضاوت بپردازند.

در ميان مباحث حقوق جزايي، حقوق جزاي اختصاصي به تعبيري مهم‌ترين بخش حقوق كيفري است كه در آن اعمال و رفتارهاي مجرمانه توصيف، اركان آن تعريف و مجازات آن مشخص مي‌گردد و اين اهميت در آزمون‌هاي حقوقي نيز نمايان است و درس حقوق جزاي اختصاصي يكي از مباحث پرضريب و مهم آزمون‌هاي كارشناسي ارشد و مشاغل حقوقي است؛ وليكن آنچه ما را در ميان انبوه متون حقوق جزاي اختصاصي به تحرير اين كتاب واداشت مواردي است كه بيان آن از جهت ذكر برخي از ويژگي‌هاي مجموعه حاضر خالي از لطف نيست:

1) در ميان مباحثي كه تحت عنوان حقوق جزاي اختصاصي در دانشكده­هاي حقوق تدريس مي‌گردد، مباحثي از حقوق جزاي اختصاصي مانند حدود و بسياري موارد مورد سؤال در آزمون‌ها قرار گرفته و مي‌گيرد.

در اين مجموعه سعي بر آن بوده كه اين مباحث از مهم‌ترين و صحيح‌ترين منابع جمع‌آوري و با تكيه بر اصل قانوني بودن و تكيه بر متون اصلي قانون به شرح و تفصيل و تبيين آن پرداخته شود.

2) در ذيل عنوان حقوق جزاي اختصاصي، تأليفات زيادي به رشته تحرير درآمده است كه از يك سو دسترسي به تمامي آن‌ها براي همه داوطلبان ميسر نيست و از طرف ديگر مطالعه تمام آن‌ها از زمان و فرصت داوطلب آزمون‌ها خارج است.

علاوه بر این، شناخت منابع اصلي و كامل و منابع مطمح نظر طراحان آزمون‌هاي حقوقي براي هر داوطلب ممكن نيست. در اين مجموعه سعي بر آن بوده است كه از تمامي مطالب و گلچين مطالب اصلي و مطرح كه مدنظر طراحان بوده استفاده شود و به زباني ساده و قابل درك بيان گردد.

3) در اين مجموعه تلاش ما آن بوده كه نهايت ساده‌نويسي و بيان معاني الفاظ فقهي و حقوقي را رعايت كنيم تا دانشجوياني كه از رشته‌هاي غيرمرتبط با حقوق در آزمون‌ها شركت مي‌كنند بتوانند از اين مجموعه استفاده نمايند.

4) برخي عقيده به علم نبودن حقوق دارند و دليل آن را هم تغييرات و تحولات پي‌درپي قوانين و در نتيجه تغييرات و تحولات پي‌درپي حقوق مي‌دانند؛ ولي در پاسخ به اين خرده، گفته شده كه فرق است ميان قانون و حقوق. استاد دكتر پرويز صانعي در كتاب حقوق جزاي عمومي به درستي بيان داشته‌اند: «حقوق‌دان، قاضي و وكيل خوب و موفق كسي است كه بتواند به كمك توانايي فكر خود هر قانون جديد و هر پرونده حقوقي و كيفري را كه به خاطر جمع آمدن شرايط خاص، الزاماً مسائل جديد را شامل مي‌شود، مورد بررسي و تجزيه و تحليل خلاقانه قرار دهد.» وليكن نظر به اينكه عموماً مخاطبان اين كتاب، داوطلبان آزمون‌هاي حقوقي و دانشجويان هستند، تلاش نموديم تازه‌ترين قوانين و آراء وحدت رويه را در كتاب ذكر كنيم و به تجزيه و تحليل آنها بپردازيم و در هر چاپ، رسالت خود را به‌روزرساني اين بخش كتاب مي‌دانيم.

5) در بخش پاياني كتاب، ديات و برخي ديگر از دسته‌بندي‌هاي جرايم در قالب جدول آورده شده تا اين مباحث را كه از طرفی در تدريس در دانشكده‌ها از آن غفلت مي‌شود و از طرف ديگر بخش مهمي از آزمون‌هاي حقوقي را به خود اختصاص مي‌دهد، براي داوطلب با جدول و نمودار تفهيم نماييم.

کتاب حقوق جزای اختصاصی، به صورت میکروطبقه‌بندی شده و در 5 فصل تنظیم شده است. هر فصل شامل چند درسنامه­ می­باشد که در هر درسنامه جزئیات مربوط به یک یا چند مبحث وجود دارد. پس از هر مبحثی سؤالات آزمون­های کارشناسی ارشد، دکتری، وکالت، قضاوت (98) از سال‌ 91 تا 1400، مرکز وکلا و مشاوران قوه قضائیه 1399تا 1401 و کانون وکلای دادگستری 1399 تا 1400 و منتخب سؤالات آزمون­های قبل از سال 91 با پاسخ تشریحی تحت عنوان مثال قرار داده شده است. در فرمت قبلی کتاب مثال­های هر مبحث، تست‌های تألیف شده بود که در کتاب میکروطبقه­بندی تست­های کنکوری جایگزین برخی از تست­های تألیفی شدند.

در انتهاي كتاب سؤالات آزمون­های کارشناسی ارشد، دکتری 1404ـ 1401 و آزمون کانون وکلای دادگستری (1403ـ1402)، آزمون مرکز وکلا و مشاوران قوه قضائیه (در دو مرحله) (1402) و 1403، وکالت و سردفتری 1401و 1403 با پاسخ‌های تشریحی و 8 مرحله آزمون خودسنجي با سطوح C (ساده)،B (متوسط) و A (سخت) ارائه شده است. همچنینپاسخ هشت مرحله آزمون خودسنجی بر روی سايت www.modaresanesharif.ac.ir جهت دانلود ارائه شده است.

با توجه به تغییر قانون مجازات اسلامي و پيچيدگي‌هاي حاصل از آن، چاپ كتاب به درازا كشيده است، اما سرانجام اين تلاش‌ها مثمرثمر واقع شد و مطالب به صورت كامل در اختيار دانش‌پژوهان عرصه علم حقوق قرار گرفت. لازم به توضيح است که آنچه در اين كتاب گردآمده، پس دادن درس به استادان بزرگوارمان است كه همواره افتخار شاگردي ايشان را داشته و داريم و بر خود واجب مي‌دانيم از استادان محترم دكتر حسين ميرمحمد صادقي و مرحوم دكتر رضا نوربها كه افتخار شاگردي ايشان را داشته‌ايم و در زمان تأليف اين مجموعه مشفقانه پاسخگوي سؤالات ما در اين خصوص بوده‌اند تقدير و تشكر نماييم.

مجموعه حاضر را به مادرانمان كه در زندگي صبورانه همراهمان بودند، تقديم مي‌كنيم.

همچنين وظيفه خود مي‌دانيم كه بر روح پاك بزرگمرد علم حقوق، مرحوم پروفسور محمود آخوندي درود بفرستيم و در كسوت شاگردي، از زحمات و خدمات ارزشمند ايشان قدرداني كنيم. بر خود مي‌باليم كه در زمان نگارش اين كتاب در محضر آن استاد فروتن و بزرگوار، تلمذ كرديم و درس‌هاي فراواني در جميع جهات آموختيم. به جرأت مي‌توان گفت بدون كمك‌ها، نظرات و پيشنهادهاي راهگشاي آن استاد يگانه، كار نگارش اين كتاب بر ما دشوار و چه بسا غيرممكن مي‌شد؛ خدايش بيامرزد!

در پايان، لازم است از مديريت محترم انتشارات مدرسان شريف كه رهنمودهاي ايشان باعث ارتقاي كتاب شده است سپاسگزاري ‌نماييم.

همچنين از واحد تأليف و تايپ انتشارات مدرسان شريف كه در هرچه بهتر شدن اين كتاب از هيچ كوششي دريغ نورزيدند، كمال تشكر و امتنان را داريم.

يقيناً هر اثري توأم با خطايي است؛ لذا از تمامي صاحب نظران و دانشجويان تقاضا داریم هرگونه اشكالي را به آدرس ایمیل Entesharat@modaresanesharif.ac.ir ارسال کنند و يا با شماره تلفن‌ 61099 ـ 021 (روابط عمومي انتشارات مدرسان شريف) تماس حاصل نمايند.